उदयपुरगढी गाउँपालिकाले पुराना संरचनाहरुको संरक्षण गर्ने

२०७७ आश्विन १० गते, शनिबार
बलात्कार

दिनेश राई
नेपालटार, असोज १०
उदयपुरको पहिलो र पुरानो सदरमुकाम उदयपुरगढीस्थित पुरानो गढीको इतिहासलाई पुनर्जीवन दिने कार्य थालिएको छ । जिल्लाको पुरानो सदरमुकाम उदयपुरगढी तत्कालीन उदयपुरकै चौदण्डीगढीको सहायक राज्यको रुपमा रहेका बेला पृथ्वीनारायण शाहले राज्य एकीकरणको क्रममा कब्जा गरेपछि युद्धपोत स्थापना गरेको इतिहास स्मरण गर्दै पुनर्जीवन दिन लागिएको हो ।
‘नेपाल भ्रमण वर्ष सन् २०२०’को सन्दर्भमा गतवर्ष नेपाल सरकारले तोकेका देशभरका १ सय पर्यटकीय गन्तव्यमध्ये उदयपुरगढी पनि एक हो । भ्रमण वर्षमा नेपालमा अधिकतम पर्यटक भित्र्याउने योजना अनुसार गाउँपालिकाले पुरानो गढीको पुननिर्माण कार्यक्रम अघि सारेको र जस अनुसार संघीय सरकारसँग साझेदारीमा पुनारो गढी पुननिर्माण अघि बढाएको प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत माधव सुबेदीले बताए ।


सुबेदीका अनुसार गाउँपालिका ५ स्थित पुरानो गढीक्षेत्रको झण्डै अढाई सय वर्षअघिको भग्नावशेषलाई पुनर्जीवन दिने काम भईरहेको छ । त्यहाँको पुरानो गढी, तत्कालीन सेनाको बङ्कर, कोतखाना, युद्धपोत र सुरक्षा संयन्त्रको ध्वस्त भौतिक संरचनाको भग्नावशेषका संरचनाको पुननिर्माण हुनेछ । गाउँपालिका केन्द्र परिसरदेखि १ किलोमिटर उत्तर–पश्चिममा पर्ने सो क्षेत्रमा गत वर्ष प्राप्त संघीय बजेटमा गाउँपालिकाको साझेदारीमा पुनर्निाण सुरु गरिएको अधिकृत सुबेदीले बताए । स्थानीय बोधकुमार घिमिरेको अध्यक्षतामा गठित स्थानीय पर्यटन प्रबद्र्धन समितिमार्फत सञ्चालित योजनामा संघीय सरकार, पर्यटन मन्त्रालयबाट प्राप्त ५० लाख र गाउँपालिकाबाट बिनियोजित २३ लाख ५० हजार गरी ७३ लाख ५० हजारमा पहिलो चरणको काम सम्पन्न भएको छ ।

उक्त बजेटबाट तत्कालीन गढीको जग, बङ्कर र गढीक्षेत्रमा कम्पाउण्ड घेराबेरा निर्माण भएको ‘गढी पुननिर्माण उपभोक्ता समिति’का अध्यक्ष घिमिरेले बताए । उनका अनुसार ऐतिहासिक तथ्य र प्रमाणका आधारको अध्यन गरी सकेसम्म पहिलेकैजस्तो बनाउने प्रयास समितिले गर्दैछ । गढीको इतिहास स्मरण गर्नेखालका संरचनाहरुको पुननिर्माण गर्न सके इतिहासलाई पुनर्जीवन दिन सकिने घिमिरेले बताए । गाउँपालिकालाई पर्यटकीय आकर्षणको केन्द्र बनाउँदै पर्यटन प्रबद्र्धनमा जोड दिन ऐहिासिक गढीको पुनर्संरचना भईरहेको उनको भनाई छ ।
उदयपुरगढी साविक पञ्चावती गाविसको मुकाम हो । ०७३ मा स्थानीयतह पुनर्संरचना भएसँगै जिल्लाको मध्येभागमा पर्ने पञ्चावति र आसपासका साविक गाविसहरु तावाश्री, बर्रे, डुम्रे र भलायडाँडालाई समायोजन गरी उदयपुरगढी गाउँपालिका नामाकण गर्दै गढीलाई गाँउपालिका केन्द्र बनाइएको हो । गाउँपालिका गठनपछि ऐतिहासिक गढीको इतिहासलाई पुनर्जीवन दिन जनप्रतिनिधि र अगुवा स्थानीयको पहलमा पुराना भग्नावशेष पहिल्याउँदै गढीको पहिचान स्थापित गर्न ऐतिहासिक संरचनाको पुनरुत्थान गर्न लागिएको हो ।


पृथ्वीनारायण शाहको राज्य एकीकरणकालमा भोजपुरको हतुवागढी, सुनसरी धरानको विजयपुरगढीलाई परास्त गर्दै उदयपुरको चौदण्डीगढी राज्यको सहायक राज्य रहेको उदयपुरगढी कब्जा गरेको इतिहास छ । राज्य कब्जा गरेपछि चौदण्डीगढीलाई मुख्य युद्धपोत र उदयपुरगढी सहायक युद्धपोत बनाएर पूर्वका ससाना किरात राज्यहरुमाथि धावा बोलेर विजय प्राप्त गर्दै थप राज्य विस्तार गरेको इतिहास पनि घिमिरेले सुनाए । उनका अनुसार मा तत्कालीन भुरे टाकुरे राजा उदयचन्द्र सेनले राज्य गरेको दरवार क्षेत्र नै हालको उदयपुरगढी हो ।
गाउँपालिका अध्यक्ष मानबहादुर केप्छाकी मगरले उदयपुरगढी आफैमा पुरानो, ऐतिहासिक, पुरातात्विक र उ बेला सामरिक महत्वको भएकाले त्यसको पुनर्संरचना गर्न लागिएको बताए । जिल्लाको मध्यभाग, वरिपरि बेँसी र फाँट र बीचमा दम्स्याईलो डाँडो रहेको उदयपुरगढी समुद्री सतहदेखि १ हजार १ सय मिटर उचाईमा छ । चारैतिरको भूभाग हेर्न, हिमाली र तराईका दृष्य देख्न पाइने ठाउँ गर्मीयाममा चिसो र सितल हुने हुँदा उसै पनि पर्यटकहरु आकर्षित हुने अध्यक्ष मगरले बताए ।
२०२८ सालमा गाईघाटमा सदरमुकाम सार्नुअघिसम्म जिल्लाको प्रशासनिक राजनीतिक केन्द्र रहेको उदयपुरगढीमा पञ्चावती मन्दिर, सय वर्षअघिका पुराना बर–पिपलका चौतारी, बिभिन्न संरचना र पञ्चावती मावि सञ्चालित छ । सदरमुकाम सरेपछि दिनदिनै बसाई सर्ने क्रम बढेसँगै विरानो बन्दै गएको गढीक्षेत्रमा हाल सामान्य बस्तीबाहेक जंगल र वनस्पतिले ढाक्दै गएको छ । त्यहाँको मनमोहक र स्वच्छ वातावरणदले पर्यटकलाई त्यत्तिकै लोभ्याउने हुनाले पर्यटनकेन्द्र बन्ने प्रसस्त संभावना रहेको ठाउँलाई गाउँपालिका केन्द्र बनाएपछि झन् रौनकता थपेको अध्यक्ष मगर बताउँछन् ।

149 Views

ताजा

हामी र हाम्रो कृति समाजको संयुक्त मुक्तक संग्रह विमोचन

२०८१ बैशाख ५ गते, बुधबार

हामी र हाम्रो कृति समाजको संयुक्त मुक्तक संग्रह विमोचन

२०८१ बैशाख ५ गते, बुधबार

गायिका एलिनाले कसिन सापकोटासँग लगनगाँठो

२०८१ बैशाख ५ गते, बुधबार

छ छक्का प्रहार गरेर विश्व हल्लाएका दीपेन्द्रको आईसीसी वरीयतामा छलाङ

२०८१ बैशाख ५ गते, बुधबार

पुरुष र पुरुषत्वसम्बन्धी स्रोत केन्द्रको उद्घाटन

२०८१ बैशाख ५ गते, बुधबार

सुशासन र विकास पार्टीको ‘एजेण्डा’ हुनुपर्छः महामन्त्री थापा

२०८१ बैशाख ४ गते, मंगलवार

काठमाडौं विश्वको दोस्रो प्रदुषित शहर

२०८१ बैशाख ४ गते, मंगलवार

बबिना भट्टराईको गजल ‘चञ्चल’ सार्वजानिक (भिडियो सहित)

२०८१ बैशाख ४ गते, मंगलवार

डा. डीआर उपाध्यायका डेढ सय बढी कीर्तिमान

२०८० चैत्र २३ गते, शुक्रबार

गायक राजेशपायल राईको सम्बन्ध विच्छेद

२०८० चैत्र २३ गते, शुक्रबार

नर्सिङ कलेजमा अध्ययनरत छात्रा ५ तलाबाट हाम फालेर मृत्यु

२०८० चैत्र २३ गते, शुक्रबार

लोकप्रिय

‘स्वीकार’ अटिजम सन्देशमुलक म्युजिक भिडियो सार्वजानिक

२०८० चैत्र २२ गते, बिहीबार

मेरो रहरले कलाकारिता क्षेत्रमा आएकी हुँ

२०८० मंसिर २९ गते, शुक्रबार

मनसुन लम्बियोः ‘धान नकाटौं, काटेको भए भित्र्याइहालौं’

२०८० आश्विन १५ गते, सोमबार

दलाल पूँजीपति वर्ग नै हाम्रो प्रमुख शत्रु हो

२०८० भाद्र २२ गते, शुक्रबार

शनिबार काठमाडौंका ५० भन्दा बढी ठाउँमा विद्युत् सेवा अवरुद्ध हुने

२०८० भाद्र १ गते, शुक्रबार

काठमाडौं महानगरपालिकाद्वारा खुल्ला दूध बेचबिखन, पानीपुरी, चटपटेमा रोक लगाउने तयारी

२०८० श्रावण २८ गते, आईतवार

राजकुमारको कृषि कथाः कर्म गर, सफलता पछिपछि आउँछ

२०८० असार २४ गते, आईतवार

१ लाख १ हजार १सय ११ रुपैया राशिको आदर्श पत्रकारिता पुरस्कार किशोर नेपाललाई

२०७९ चैत्र २४ गते, शुक्रबार

धनकुटा महोत्सवमा ३० जना घाइते

२०७९ माघ १५ गते, आईतवार

2020 Copyrights Reserved at dnfkhabar.com

Designed & Developed By Web House Nepal